برای رعایت نکاتی که در مراقبت از چشم ها اهمیت دارند ،ابتدا می بایست در نظر داشت که حواس انسان به طور مستقیم در تعامل با دنیای اطراف است . مغز انسان به کمک ارتباط میان نورون ها،دیدن،شنیدن،بوییدن،چشیدن و لمس کردن را به صورت زنجیره ای معنادار می بیند .اما ما هیچ وقت به حواس خود فکر نمی کنیم مگر زمانیکه یکی از اعضا دچار آسیب بشود. برای انسان مانند اغلب موجودات ،پنج حس تعریف می شود :چشم برای بینایی ،بینی برای بویایی،گوش برای شنوایی،زبان برای چشایی و پوست برای حس لامسه یا لمس کردن و در میان این پنج حس ،چشم ها مهم ترین عضو بدن انسان به شمار می رود چرا که تا ۸۰ % از تمام برداشت های انسان از محیط اطراف،به کمک حس بینایی اتفاق می افتد .اگر حواس دیگر مانند چشایی یا بویایی از کار بیفتد ،تنها حسی که به ما برای آگاهی از خطر محافظت میکند ،حس بینایی ست.
اکنون در این مقاله سعی داریم به بررسی مهم ترین نکات کلیدی برای محافظت از ارزشمند ترین دارایی خود ،”چشم ها ” بپردازیم.
فهرست مطالب
آیا داشتن رژیم غذایی مناسب تاثیری بر سلامت چشم ها دارد ؟
سلامت چشم های شما از بشقاب غذایی روزانه آغاز می شود .مواد مغذی مانند اسید های چرب امگا ۳ ، لوتئین (آنتی اکسیدان ضروری برای جهت جلوگیری از آسیب رساندن رادیکال های آزاد شده توسط سلول ها که در سلامت پوست و چشم بسیار موثر است) ،روی ،ویتامین های A و E که در نهایت در پیشگیری افراد در ابتلا به عارضه های بینایی که ممکن است با افزایش سن پیش بیایند ،مانند آب مروارید و پیرچشمی ،موثر هستند .
بنابراین توصیه می شود که هموار از مواد غذایی همچون موارد نام برده شده در لیست زیر استفاده کنید :
- سبزیجات مانند برگ اسفناج ،کلم پیچ ،کلم بروکلی و هویج
- ماهی قزل آلا ،ماهی تن،سایر ماهی های دارای امگا ۳ بالا
- تخم مرغ،آجیل ،لوبیا و سایر منابع پروتئین های گیاهی
- میوه جات مانند پرتقال ،سیب و …
یک رژیم غذایی متعادل همواره به شما کمک می کند تا وزن مناسب و در محدوده سلامت وضعیت جسمانی خود داشته باشید . این امر احتمال ابتلا به بیماری هایی چون چاقی و دیابت را که از علل اصلی نابینایی به خصوص در سنین بزرگسالی ست ،کاهش می دهد.
سیگار بکشید !
اگر می خواهید شانس ابتلای خود به بیماری هایی چون آب مروارید ،دژنراسیون ماکولا (AMD) و بسیاری از کسالت های چشمی دیگر افزایش بدهید ،سیگار بکشید !
اگر در گذشته بار ها وبار ها برای ترک سیگار اقدام کرده اید اما موفق نشده اید،باز هم ادامه بدهید . هرچه تعداد دفعات برای ترک سیگار را زیاد تر کنید ،شانس موفقیت شما برای سرمایه گذاری بر روی دارایی ارزشمندتان ،”بینایی” بهبود بخشیده اید !
استفاده از عینک آفتابی مناسب چه تاثیری در محافظت از چشم ها دارد ؟
استفاده از یک عینک آفتابی مناسب و استاندارد ،پوشش مناسبی برای محافظت از چشمان شما در برابر اشعه فرابنفش خورشید است . قرار گرفتن بیش از حد چشم ها در معرض اشعه UV ،شانس مبتلا شدن به آب مروارید،دژانراسیون ماکولا و ناخنک چشم (پتریژیوم) را زیادتر می کند . بنابراین سعی کنید عینکی را انتخاب کنید که ۹۹% تا ۱۰۰% از چشمان شما دربرابر اشعه UVA و UVB محافظت کند. برای مثال عدسی پلاریزه در هنگام رانندگی جلوی تابش خیره کننده نور را می گیرند ،اما لزوما محافظت بیشتری را ارائه نمی دهند .همچنین در برخی موارد ،لنز های چشمی وجود دارد که دارای قابلیت محافظت دربرابر اشعه فرابنفش خورشید هستند و شما می توانید با استفاده از عینک های آفتابی مناسب ،از یک پوشش اضافی برای مراقبت بهتر از چشمان خود بهره بگیرید.
همچنین استفاده از عینک های ایمنی به همراه کلاه ایمنی با ماسک محافظ و یا عینک های ورزشی با لنز های پلی کربنات برای آن دسته از افرادی که در حرفه های خاص مانندجوشکاری و یا فعالیت های ورزشی همچون اسکی روی یخ،هاکی ،چوگان و اسب سواری فعالیت دارند ،ضروری ست . با این وجود اگر در محل کار یا زندگی خود ،مواد شیمیایی خطرناک ،ذرات معلق در هوا یا گرد و خاک وجود دارد نیز حتما به فکر استفاده از عینک های ایمنی باشید .
سعی کنید الگوی اصولی و منظم را در هنگام نگاه کردن به کامپیوتر یا موبایل پیش بگیرید!
خیره شدن به صفحه کامپیوتر یا موبایل برای مدت طولانی می تواند مواردی مشابه موارد زیر را سبب شود :
- خستگی چشم
- خشک شدن چشم
- بالا رفتن فشار چشم
- تاری دید
- سردرد
- درد گردن،کمر و شانه
همچنین ،
- همواره توصیه میشود سالی یکبار را برای معاینه چشم خود اختصاص دهید و در مورد استفاده از عدسی یا لنز های استاندارد مطابق با تجویز پزشک طبق نسخه اطمینان حاصل کنید .
- اگر با مشکل فشار چشم رو به رو هستید حتما درمورد عینک هایی که عدسی مخصوص برای افرادی که به طور مداوم با کامپیوتر یا لپ تاب کار می کنند،با پزشک متخصص خود مشورت کرده و در صورت تجویز استفاده کنیدو به ازای هر چهل دقیقه نگاه پیوسته به صفحه مانیتور ،سعی کنید برای مدت ده دقیقه به دور دست خیره شده و ورزش چشم انجام دهید تا هم خستگی چشم ها برطرف شده و هم عضلات چشم خودرا قوی نگه دارید .
- حتی الامکان از خیره شدن به تابش مستقیم نور طبیعی،لامپ و پنجره خودداری کنید ،در غیر اینصورت از عینک مخصوص استفاده کنید.
- اگر دچار خشکی چشم هستید ،سعی کنید مرتبا پلک بزنید و یا از اشک مصنوعی استفاده کنید .
- برنامه منظمی برای مرجعه به چشم پزشکی داشته باشید.
- مراجعه به چشم پزشکی ،از شرایط سنی خاصی پیروی نمی کند .چه کودک چه بزرگسال باید برنامه منظمی را برای مراجعه به مطب پزشک متخصص چشم داشته باشند. همچنین مراجعه به چشم پزشک شانس تشخیص ابتلا به بیماری هایی مانند گلوکوم (آب سیاه ) که بدون علائم هستند را کاهش می دهد . چرا که تشخیص چنین بیماری های چشمی در مراحل اولیه،درمان راحت تری نیز خواهد داشت . بسته به نیاز خود برای معاینه سلامت چشم ها می توانید به دو نوع پزشک مراجعه کنید :
اپتومتریست یا بینایی سنج ،فردیست که تحصیلات مربوط به دکتری در حوزه سنجش بینایی افراد و اندازه گیری نمره چشم گذرانده است . آنها می توانند توصیه هایی برای مراقبت های عمومی از چشم ها و درمان بیماری چشمی داشته باشند اما نمی توانند بر روی چشم جراحی داشته باشند .چشم پزشک(Ophthalmologist) ،شخصی ست که در تشخیص بیماری های چشم ،درمان و همچنین جراحی مهارت دارد. به همین دلیل دکتر چشم ،دارای تخصص جراحی و طبی نیز هست .
علاوه بر این ،علاوه بر این توجه داشته باشید که به هنگام مراجعه به چشم پزشک ،درمورد سابقه فامیلی خود و بیماری های ارثی نیز صحبت کنید .تست معاینه چشم برای تشخیص نزدیک بینی ،دوربینی ،آستیگماتیسم و پیرچشمی را به خصوص در سنین بالاتر به مراتب جدی بگیرید . همچنین انجام آزمایش های فشار چشم ،عصب بینایی برای بررسی آب سیاه (گلوکوم)،معاینه خارجی ومیکروسکوپی نیز در صورت مواجه با موارد خاص یا توصیه پزشک ،الزامیست.
